't Zandt

HOOFDSTRAAT 63 ’T ZANDT
.
Schitterend rijksmonument in het stille Grunninger land – Villa Caross
.
In ’t Zandt, gemeente Loppersum, ligt deze prachtige voormalige ambtswoning. In ’t Zandt? Nou, eigenlijk ‘op’ ’t Zandt, want de plaatsnaam ’t Zandt is terug te voeren naar een zandplaat in rivier de Fivel, en zandplaten, daar woon je ‘op’. Zandruggen zijn, net als oeverwallen, lekker stevig en lenen zich prima om te bebouwen en niet op een kleilaag zoals in de directe omgeving. De Fivel werd ingepolderd en zo begon in de 14e eeuw het bestaan van ’t Zandt. In 1909 werd Luurt Harms Coolman burgemeester van de gemeente ’t Zandt en samen met zijn vrouw Antje gaf hij 1911 het startsein voor de bouw van deze fraaie villa.

Villa Caross werd gebouwd in overgangsstijl, een eclectische stijl waarin er niet specifiek één architectuurstroming als meest prominent kan worden geduid. Het ontwerp was van de hand van Oeds de Leeuw Wieland, die in de omgeving zijn stempel gedrukt heeft op een grote variëteit aan villa’s, boerderijen, herenhuizen, hotels, et cetera, et cetera. Het ging Groningen goed in die jaren, de landbouw floreerde en de bewoners lieten dat graag zien. Dit huis past in die traditie; het is werkelijk schitterend, maar het is nergens schreeuwerig of over the top. Het huis is rijkelijk gedetailleerd: in het metselwerk, glas-in-loodramen, de prachtige handbeschilderde en rijk geornamenteerde plafonds.

Het was eind 19e eeuw dat de auto zijn opwachting maakte, en ook de burgemeester van ’t Zandt had er eentje. In het koetshuis maakten de paarden plaats voor een heilige koe. Burgemeester Coolman liet zelfs een draaiplateau inbouwen; heilige koeien hebben nu eenmaal een andere draaicirkel dan paarden.

Vanbinnen werd het huis in uitbundige Art Nouveau uitgevoerd, en wat is het nog ongelofelijk mooi! De huidige bewoners verwierven het huis in 1992 en toen was er werk aan de winkel. Ze vielen weliswaar als een blok voor de architectuur, de ligging en het prachtige gebied, het huis zelf verkeerde in jammerlijke staat. In de jaren ’70 had men originele elementen vervangen door trends uit die tijd; de verlaagde plafonds, de bielzen haard, de keramiektegels en het kookeiland moesten allemaal hun biezen pakken. Ook het exterieur werd opgelapt en de tuin werd aangepakt.

’t Zandt ligt in het gaswinningsgebied en heeft door aardbevingen averij opgelopen. Naast het herstel van aardbevingsschade is het preventief versterken van historische gebouwen een grote opgave voor de regio Groningen, zo ook voor villa Carros. De aardbevingsproblematiek heeft in ’t Zandt veel minder invloed op de ontstane schades die er wel zijn in de omliggende dorpen die op de kleigrond staan. Het mooie is dat dit rijksmonument kan profiteren van de subsidies en versterkingsmaatregelen. Dit geeft de volgende eigenaar nu de mogelijkheid om – naast de aankoop – € 1.500.000,- miljoen extra kosteloos te besteden in verduurzaming en versterking van dit prachtige rijksmonument. Een unieke kans om met gesloten portefeuille te kunnen gaan genieten van dit historische pand met straks de modernste technieken en inrichting op uw eigen wensen en behoeftes. Zo zou u het koetshuis kunnen laten verbouwen tot kantoor, appartement of B&B, de badkamers kunt u zelf inrichten en de locatie ervan zelf bepalen. Naar verwachting wordt het object in 2023/2024 volledig onder handen genomen en gerestaureerd. Een unieke kans voor de toekomstige eigenaar. Verderop leest u hier meer over.

Bekijk ook de landingspagina van dit prachtige rijksmonument: villacaross

DE TOUR: NAAR BINNEN
Entree door de dubbele voordeur, in de ruime ontvangsthal. Na de vestibule een prachtige beglaasde deur met art nouveau etswerk. Op de vloer nog de originele granitovloer, de wanden met het tegelwerk, de plafonds en de glas-in-loodramen, alles pakt je bij de hand en neemt je mee een andere tijd in. En wat is het allemaal secuur uitgevoerd, het is indrukwekkend om te midden van zoveel vlijt een ambacht te staan. De centrale hal maakt een U-vorm door het huis en legt een looppad uit. Rechts de bordestrap met houtsnijwerk en gouden details. Aansluitend links aan de voorzijde van het huis de eerste salon, de voormalige eetkamer, nu een plek om te zitten en te musiceren. Om even de dimensies aan te geven; de vleugel lijkt haast achteloos achter in de ruimte te staan.

Aansluitend toegang tot de tweede salon; de houten wand is een trompe l’oeil, want achter de bijzonder fraaie, handbeschilderde houten panelen gaan respectievelijk de doorgang naar de werkkamer en twee ruime inbouwkasten schuil. Er zijn openslaande deuren naar het zonneterras. Links vanuit de tuinkamer de derde salon, de woon- annex televisiekamer met een prachtige kachel. Aan de andere zijde het kantoor.

Om de hoek de hal naar de keldertrap en de keuken. De kelder is keurig onderhouden, helemaal droog en bij uitstek de plek voor uw wijncollectie. In een separate ruimte is een technische ruimte gemaakt. De keuken is een heerlijke plek in het huis. Hier staat een grote Ilve Majestic met zes pitten en dubbele oven te pronken; de kenners weten dat dit iets uitzonderlijks is. De keuken zelf is een plaatje; geheel passend bij het huis, met massief houten kasten, fraaie grijze fronten, een landelijke spoelbak met kraan en Quooker. Rechts van het fornuis een zeer compleet uitgerust apparatenwand, met een Siemens stoomoven, koffieapparaat en combimagnetron. Uiteraard is er een royale ijskast en diepvries, en een afwasmachine.

HET KOETSHUIS
Door de dubbele deuren van het koetshuis vinden we een grote werkruimte, voor al uw hobby’s en ander speelgoed op wielen. Aansluitend, aan de tuinzijde, een heerlijke tuinkamer. Vanuit de hal de WC met fonteintje en de bijkeuken.

NAAR BOVEN
Boven een ruime overloop met toegang tot het balkon, voor een balkonscène à volonté. Aan de overloop grenzen drie zeer royale slaapkamers met prachtige uitzichten rondom de woning. Rechts van de trap een tweede werkkamer, atelier of gastenkamer. Deze kamer heeft een extra ruimte, de voormalige meidenkamer, nu perfect als inloopkast. De zolder is de perfecte plek voor de spullen die uit het zicht moeten worden bewaard zoals de kerstdecoraties, de ski’s en andere zaken.

NAAR BUITEN
Dit grote huis staat op een navenant perceel, van zo’n 4.210 m². Alle ruimte om te leven! Rond het huis is een prachtige tuin aangelegd, vol valwassen bomen, heesters en kleurige borders. Aan de voorzijde een royale oprit met een klassieke vakkentuin met buxushagen, en het koetshuis wordt stevig omarmd door grote wolken hortensia’s. Aan de linkerzijde -de zuidkant- van de villa is een heerlijk zonneterras aangelegd, en verderop een groot terras met loungehoek en zitje. Hier kunt u genieten van het vrije uitzicht over het achtergelegen weiland en bos. Achterin op het gazon een prieeltje, voor al uw afternoon teas en huwelijksaanzoeken.

’t Zandt ligt op een half uur vanaf Groningen; het UMCG is op de kop af 27 minuten rijden. Leeuwarden is een dik uur en Zwolle 1,5 uur. Eemshaven en het Wad zijn daarentegen 10 minuten, en in het buitengebied van Loppersum is het dan ook genieten van de weidse landschappen, de eindeloze vergezichten en de frisse zeelucht.

RESTAURATIEPLAN
Zoals eerder gemeld ligt ’t Zandt in het gaswinningsgebied en heeft door de aardbevingen averij opgelopen. Naast het herstel van aardbevingsschade is het preventief versterken van historische gebouwen een grote opgave voor de regio Groningen, zo ook voor villa Carros. Er is reeds een restauratieplan gemaakt waarbij het gehele huis voor rekening van de Provincie aardbeving bestendig zal worden gemaakt en zal worden gerestaureerd. Het is belangrijk dat dit met respect voor cultuurhistorische waarden gebeurt, zonder dat de veiligheid van de bewoners en gebruikers in het geding komt. Zeker bij monumenten is het een uitdaging om bij herstelwerkzaamheden een goede balans te vinden tussen veiligheid, bruikbaarheid en de cultuurhistorische waarden. Bij het versterken van monumenten kan gedacht worden aan maatregelen die bijvoorbeeld omkeerbaar zijn of (toekomstige) schade verminderen.

De op handen zijnde restauratie van villa Carros voor rekening van de Provincie is begroot op circa € 1.500.000 zal onder toezicht van het complexe verstevigingsprogramma worden gerealiseerd waarbij de monumentale waarden worden hersteld maar de villa ook aan de individuele wensen van de toekomstige koper zal voldoen (keuken, badkamers, duurzaamheid). Het complete project start in het voorjaar van 2024 en zal – naar verwachting – een jaar gaan duren.

KORTOM
Wat een huis, wat een geschiedenis, en wat een toewijding om het ambacht dat in de villa zit in ere te herstellen. Het is cultuurgeschiedenis. Bovenal is het een heerlijk huis om als gezin van te genieten, maar ook geschikt om er te wonen en te werken met een kantoor/praktijkruimte in het formidabele koetshuis. Of wat te denken van een luxueuze Bed and Breakfast? Ziet u het wel zitten in ’t Zandt? We nemen u graag mee op de Grand Tour.