Wat kun je als huis toch een geluk hebben. Geluk dat eigenaren begrijpen dat jouw schoonheid ‘m zit in je marmeren vloeren, je paneeldeuren, je lambriseringen en in je smeedijzeren leuningspijlen. Je moet ze maar net treffen, bewoners die dat zien en zorgvuldig bewaren. Deze woning heeft zich vanaf dag één in dat voorrecht mogen verheugen. Over buren niks dan goeds, maar hier, op de Eemnesserweg in Baarn, zie je wel wat er gebeurt als je het minder hebt getroffen. De villa’s op nummers 12 en 14, midden in het gezellige dorp van Baarn, waren aanvankelijk namelijk identiek – ze vormden elkaars spiegelbeeld. De architecten Schill en Haverkamp uit Amsterdam lieten de huizen in 1883 bouwen als investering. De heren hadden elkaar leren kennen op het architectenbureau van Pierre Cuypers, die toen bezig was met het Rijksmuseum. Overigens lieten ze, nadat ze hun eigen bureau hadden opgericht, in Baarn meer ‘villa’s in chaletstijl’ achter, waarvan Huize Canton op de Javalaan een van de bekendste is. Kennelijk waren ze over de twee op de Eemnesserweg erg tevreden; architect Schill woonde zelfs nog jarenlang in beide woningen, die destijds met elkaar waren verbonden. Castanea (nummer 12) heeft daarna nogal wat wijzigingen ondergaan, waardoor veel monumentale details verloren gingen.
Nummer 14 had meer geluk. Na de architect kwam hier een huisarts te wonen, die er ook praktijk hield. Hij hield de woning geheel intact, buiten én binnen. Waarschijnlijk erkende ook hij de schoonheid van de eclectische bouwstijl. Toen de woning na jarenlange trouwe dienst te koop werd aangeboden, liep er, geheel toevallig, een jurist voorbij. Hij keek nieuwsgierig door de hoge heg die er toen nog stond als erfscheiding. Hij zag de prachtige ‘paviljoenachtige partij’ aan de voorzijde, met daarop de ronde boog die aan weerszijde gestut werd door zuilen. Een serliana, leerde hij later, een fenomeen dat stamt uit de bouwkunst van de renaissance. Hij zag de maskerkoppen of mascarons, maar pas toen hij er woonde, ontdekte hij dat er ook een vrouwenkop tussen zit. Hij zag meer, daar achter die heg: zijn toekomstige avontuur. “Iets wat je maar één keer in je leven aangaat,” vindt hij nog steeds.
De jurist en zijn gezin woonden er jaren, met heel veel plezier. Onderhielden het huis met oeverloos geduld en liefde. Maar nu is het tijd voor een volgend hoofdstuk, een nieuw avontuur. Voor de jurist én voor het huis. Hopelijk heeft de laatste wederom het geluk eigenaren te vinden die de authentieke details en de monumentale status omarmen. Wie dat kan en doet, heeft mijns inziens zelf ook geluk. Want mensen, mensen. Je zou er maar wonen!
